EMAKUMEEN ZAINTZA-LANEN GAINEKO PISUAREN ERAGINA IKUSTEKO ASAFES-EN KANPAINA

Maiatzaren 6an ASAFESek (Buru Gaixotasun arazoak duten Pertsonen eta Beraien Familien Elkartea) sentsibilizazio kanpaina abiatuko du, zaintza lanen banaketa desberdinak emakumeen bizitza kalitatean duen eragina ezagutzeko, batez ere haien buru osasunean.

Zergatik egiten dugu kanpaina hau?

Gaixotasun baten ondorioz laguntza behar duten pertsonen zaintzak, askotan, osasun fisiko eta mentala hondatzen du, bereziki alderdi emozional eta psikologikoan. EUFAMIk (buruko gaixotasuna duten pertsonen senideen elkarteen Europako federazioa) egindako "Zaintzen dutenak zaintzen" inkestak nabarmentzen du zaintzaileen bizi-kalitatea gainerakoena baino %40 baxuagoa dela. Gainera, azpimarratzen dute zaintzaileen %43ek lan orduak gutxitzen dituztela zaintza dela eta, %33ek hezkuntza-ekintzetan parte hartzea murriztu eta %82k asteko 12 orduko aisialdi-orduak galdu dituztela zaintzen ondorioz.

Bertan esandako datuak, zaintza-lanak nagusi bezala hartzen dituzten emakumeek eragiten dieten hainbat arlo desberdinetan desberdintasunak aztertuz gero, zaintza-banaketak genero-aldaketak eragiten ditu osasun, lanbide, heziketa eta gizarte-mailan. Desberdintasun hauek, asko kasu, emakume askok haien bizi-proiektuak utziko dituztela zaintza-eskaini ahal izateko edo moldatzen dituztela horrekin bat etorriz, eta horrek sarbide profesionalean zailtasunak, aisialdi eta auto-zaintza denbora-murriztapenak, eta harreman sozialen kalitatearen goitik beherako puskak eragiten ditu askotan.

Buru gaixoen zainketa-kasuetan, Buru Osasuna Euskadik egindako "Buru Gaixoen familiak EAEn" izeneko ikerketa-kasuak adierazten du emakumeek batez ere 15,6 ordu baino gehiago zaintzen dutela, gizonezkoek baino (10 ordu). ASAFESen, joera errepikatu egiten da: 2023an, buru gaixotasuna zuen pertsona bati laguntzen zioten 70 senide artatu genituen elkarteko harrera zerbitzuan; horietatik 24 gizonak ziren (%34) eta 46 emakumeak (% 66).

ASAFES-ek, buru gaixotasuna arazoak dituzten pertsonen zaintza eta sustapena egiten duen elkarte gisa, emakumeek zaintzaren ondorioz osasun mentalean izandako suntsiketa larria dela-eta kezkaturik dago. Buru Osasuna Euskadik jasotako datuek agerian uzten dute buru gaixoen zaintzan parte hartzen duten senideen %12 inguruak diagnostikaturiko edozein buru gaixotasuna izaten dutela, eta emakume zaintzaileentzako diagnostikaturikoak bikoitza dela gizonezkoengan, emakumeen %12,4 eta gizonezkoen %6,2 izanik. Gainera, zaintza-ardura duten emakumeen %49,1 eta gizonezkoen %39,3 baino gehiagok gutxienez bat psikologo edo psikiatra-kontsulta behar izan dute, zaintza-ardurak duten eraginagatik.

Datu horiek agerian utzi egiten dute beharrezkoa dela gure lan-eremutik, buru osasuneko sustapenaren bidez, zaintza-lanen inpaktuaren garrantzia herritarrei sentsibilizatzeko ekintzak garatzea, eta zaintzak berdintasunez banatzeko bideak sustatzea. Ziur gaude zainketen banaketa desorekatuak buru osasuneko arazoak sortzen dituela emakumeengan.

 Zein izango da kanpainaren helburua?

 Aste osoan zehar, egunero gure sare sozialetan argitalpen bat egingo da, zaintza-arduren erantzukizunen banaketa desberdinaren eraginaren inguruko datu batzuekin. Honela, emakumeen bizitzan zaintzen eragina ezagutzeko marko bat eskaintzea dugu helburutzat.

Hala nola, maiatzaren 10ean, ostirala, 10:00etatik 12:00etara, "Urrezko Zeledonen enparantza"-n izango gara kanpainari buruzko informazioa eskaintzen. Horrela, Arabako herritarrei gaia hurbiltzeko bide berria hartuko da, kalean eta aurrez aurre, sare sozialen bitartez egin den kanpainaren lehenengo zatia osatzeko.

Kanpaina ixteko, maiatzaren 29an, osteguna, 18:00etatik 19:30etara, "Goiuri Jauregia"-n hiritarrei irekia izango den hitzaldia eskainiko dugu. Bertan, Eduardo Portilla (gizonezkoen erantzunkidetasunetan aditu) eta Margarita Sáenz (generoan espezializatutako psikiatra) hizketaldian arituko dira,  aditu ikuspuntutik, korresponsabilitateaz eta buru osasunaren inguruan.